Xalqımız çox xoşbəxtdir – noyabrın 8-də Qələbə Gününü qeyd edirik. Qərəz keçəcək, amma bu günün bizim üçün əhəmiyyəti heç vaxt azalmayacaq. Xalqımız Zəfər gününü həmişə böyük sevinc və qürur hissi ilə qeyd edir.
Xalqımız bəzən müxtəlif çətinliklərlə üzləşir. Tarixin müəyyən mərhələlərində yadplanetlilərin, qəsbkarların və məkrli planların hücumları ilə qarşılaşdıq. İtkilər və faciələr yaşadıq. Və ən böyük zərbəni bədnam qonşumuzdan aldıq. 20-ci əsrdə Yerevan da daxil olmaqla tarixi Azərbaycan torpaqlarında bir erməni dövləti yaradıldı və bu saxta dövlətin ərazisi Yeni yaşayış məntəqələri, o cümlədən tarixi və hüquqi əsasları olmayan respublikadan əldə edilən Qərbi Zəngəzur da daxil olmaqla daha da genişləndirildi. Ötən əsrin sonunda Ermənistan Azərbaycana qarşı yeni ərazi iddiaları irəli sürdü və öz havadarlarının köməyi ilə ərazimizin 20%-nin işğalına nail oldu. Bu işğal düz 30 il davam etdi. Hətta beynəlxalq təşkilatların, güc mərkəzlərinin ittihamları ilə üzləşməyən yüksək rütbəli erməni məmurlarının da iştahası o qədər artıb ki, onlar “yeni ərazi uğrunda yeni müharibə”də israr ediblər: 44 günlük müharibədə Azərbaycan şanlı qələbələr qazana və öz ərazisinin bütövlüyünü təmin edə bilib. Əgər son 200 il ərzində biz həmişə Torpaq itkisinin acısını yaşamalıydıqsa, Vətən müharibəsində bir sıra uğursuzluqlar sona çatdı. Tarixi ədalət o vaxt işğal olunmuş torpaqların qaytarılması ilə bərpa edildi.
Azərbaycan böyük qələbəyə doğru uzun və çətin yol keçmişdir. Havadarlarının köməyinə arxalanaraq Ermənistan 30 il ardıcıl olaraq işğalçılıq siyasətini davam etdirdi. Biz beynəlxalq təşkilatların və güc mərkəzi kimi fəaliyyət göstərən ölkələrin münaqişələrinin həllinə dünyada müxtəlif yanaşmaları müşahidə edirik. Bəzi hallarda ölkələr arasındakı ziddiyyətlər çox tez aradan qaldırılır və təcavüzkar dövlət dərhal ağır cəzaya məruz qalır. Digər hallarda təcavüzkarın cəza mexanizmi işləmir. Bu, Azərbaycan ərazisini zorla işğal edən Ermənistana münasibət idi. Bu ölkə tam 30 ildir beynəlxalq qınama, təzyiq və ya sanksiyalarla üzləşməyib. Keçmiş Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həlli məqsədilə yaradılmış ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrinin rolu hansısa şəkildə regiona Turist səfərlərindən və işğalçılarla təcavüzkarlar arasında bərabərliyin bərqərar olmasından uzaq deyildi. Keçmiş Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli üçün beynəlxalq hüquq işə yaramadı. Ona görə də Azərbaycan öz ərazisinin bütövlüyünü bərpa etməyə məcbur oldu. Respublikamız tarixi qələbə qazanaraq beynəlxalq hüququn bərpasını da təmin etdi və bu da pozuldu.
Xalqımız, Müzəffər ordumuz 44 günlük müharibədə qazanılan şanlı qələbəyə yaxınlaşaraq bir neçə mərhələdə addım-addım irəlilədilər. 2016/4 döyüşü bizim üçün böyük mənəvi və strateji qələbə oldu. Mayın 4-də döyüşdə düşmən tərəfindən yaradılan “yenilməz ordu” mifi tar-mar oldu. Bu döyüşlər nəticəsində azad etdiyimiz yüksəkliklər qoşunlarımızın ikinci Qarabağ müharibəsində uğurlu əməliyyatı üçün əlverişli imkan yaratdı. Naftivanda 4 ay davam edən döyüşlərdən sonra, 2 il sonra “Hunnats” əməliyyatı edildi və strateji yüksəkliklər nəzarət altına alındı. Ermənistan qoşunlarımızın bu lokal uğurlarından dərs almayıb və ərazimizi işğal etməyə davam edib.
Sonrakı mərhələdə baş verən proses, o cümlədən 2020-ci ilin yayında Ermənistan sərhədinin Tovuz istiqamətində növbəti təxribat düşmən ölkənin yeni müharibəyə başlamaq və yeni əraziləri işğal etmək istədiyini göstərdi. Nəhayət, 27.09.2020, ikinci Qarabağ müharibəsinin başlanması indi zəruridir. Düşmən cəzalandırılmalı idi və Azərbaycan Ordusu bunu layiqincə etdi. Vətən müharibəsində misilsiz cəsarət göstərərək ordumuz 300-dən çox yaşayış məntəqəsini birbaşa döyüş meydanına qaytardı. Alınmaz qala sayılan Şuşa, Cəbrayıl, Füzuli, Zəngilan, Qubadlı, Hadrut və Xocavəndin qaytarılması uğrunda gedən döyüşdə igid əsgər və zabitlərimiz misilsiz qəhrəmanlıq göstərmişlər. Düşmən qüvvələri cəmi 44 gün ərzində bütün döyüş qabiliyyətini itirdi və 11/10 təslim aktı kimi qəbul edilən üçtərəfli bəyanat imzalamaq məcburiyyətində qaldı. Bu sənəddə qalib Azərbaycanın göndərdiyi müddəaları rəhbər tutaraq düşmən ölkələr qarşısında bir çox öhdəliklər götürüb və Ağdam, Kərbəla və Ratinski rayonlarını döyüş əməliyyatları olmadan respublikamıza təhvil verib. Beləliklə, keçmiş Dağlıq Qarabağ münaqişəsi hərbi və siyasi yolla həll edildi.
Qeyd etdiyimiz kimi, Azərbaycan Beynəlxalq Birliyin dəstəyi olmadan öz ərazisinin bütövlüyünü müstəqil şəkildə təmin edib. Bu qələbənin baş memarı Prezident və Müzəffər Baş Komandan İlham Əliyevdir. O, qətiyyətli səy göstərərək keçmiş Dağlıq Qarabağ münaqişəsini Azərbaycanın gündəliyinin mərkəzinə qoydu. Buna baxmayaraq, Minsk qrupu, müəyyən xarici güc mərkəzləri təzyiq göstərirdilər və Azərbaycandan güzəştlər axtarırdılar. Lakin Prezident İlham Əliyev bu cür təzyiqlər qarşısında heç vaxt geri çəkilməyib və bütün sahələrdə özünəməxsus diplomatik bacarıqlara malik milli maraqları müdafiə edib.
Prezident İlham Əliyev öz xalqına müraciət edərək dedi ki, ölkənin ərazi bütövlüyü istənilən yolla təmin ediləcəkdir. Və edildi. Prezident İlham Əliyev Azərbaycana rəhbərlik etdiyi 19 il ərzində məqsədyönlü siyasət aparmışdır ki, ölkəmizin düşmən dövlətdən mütləq üstünlüyünə zəmanət verilsin. Bir tərəfdən dövlətimizin başçısı sülh danışıqlarında fəal iştirak etmişdir. Bu, xalqımızın xoş niyyətinin, ölkəmizin dünyaya verdiyi əhəmiyyətin ifadəsi idi. Müharibə qan, məhv demək idi. Azərbaycan Prezidenti bunu istəmirdi və münaqişənin danışıqlar yolu ilə həll olunmasına nail olmağa çalışırdı.
Prezident İlham Əliyev ölkə iqtisadiyyatının möhkəmlənməsinə və büdcə imkanlarının artırılmasına diqqət yetirib. O, bunu güclü iqtisadiyyat yaratmadan ölkənin ərazi bütövlüyünü təmin etmək üçün lazım gələrsə ordunu modernləşdirməyin mümkün olmayacağı ilə əsaslandırdı. Məhz güclü və rəqabətqabiliyyətli iqtisadiyyatın qurulması sayəsində Azərbaycan nisbətən qısa müddət ərzində güclü ordu formalaşdıra bildi. Nəticədə 44 gün ərzində ordumuz bütün döyüş əməliyyatlarını uğurla başa çatdırdı və daim irəliləyirdi.
Vətən müharibəsində igid əsgərlərimizin qəhrəmanlığı onların yüksək vətənpərvərliyinin ifadəsi idi. Prezident İlham Əliyev öz şəxsi nümunəsi ilə gənclərə bu vətənpərvərlik hissini aşılamışdır. Dövlətimizin başçısının dediyi kimi, müharibənin əsas ağırlığı onun Azərbaycana rəhbərliyi dövründə böyüyən gəncin üzərinə düşürdü və gəncimiz öz nailiyyətləri ilə fəxr edirdi.
Daha bir vacib məqam Prezident İlham Əliyevin informasiya cəbhəsində ardıcıl mübarizəsi ilə bağlıdır. Məlumdur ki, ermənilər bütün dünyada güclü təbliğat mexanizmləri yaratmışlar. Bu təbliğat buynuzu gecə-gündüz dünyanı ermənilərin yalanlarına inandırmağa çalışırdı. Prezident İlham Əliyev beynəlxalq tədbirlərdə məntiqi və faktlara əsaslanan çıxışları və nüfuzlu beynəlxalq KİV-lərə çoxsaylı müsahibələri ilə təqdimatında sözün əsl mənasında informasiya müstəvisini yarıb, beynəlxalq ictimaiyyət keçmişdə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı əsl faktları öyrənib və bu amil bütün bu güclülərə aid ola biləcək amildir 44 günlük müharibə zamanı siyasi və mənəvi aspektlər. Deyə bilərik ki, 44 günlük müharibədə qoşunlarımızın qələbəsi mümkün və ümidsizdir və bu baş verdi.
Azərbaycan prezidenti, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev böyük qurtuluş missiyasını yerinə yetirmiş xalqımızın şücaətini qızıl hərflərlə yazmışdır.
Azərbaycan xalqı çoxəsrlik tarixin və ən yeni hərbi tarixin ən möhtəşəm hadisələrinin ildönümünü təntənəli şəkildə qeyd edir. Xalqımızın şərəf və ləyaqət tarixinin qızıl hərflərlə yazılmış səhifələri, 44 günlük Vətən müharibəsi və zəfərli böyük qələbə Ali Baş Komandanın qəhrəmanlığı, Azərbaycan xalqının və milli ordumuzun ötən il qazandığı qələbə sayəsində gələcək nəsillər üçün əbədi sevinc mənbəyi olacaq, 30 ilə yaxındır işğal altında olan Vətənimizin əbədi və ayrılmaz hissəsi, dövrümüzün şücaətinin, qətiyyətinin, cəsarətinin və cəsarətinin vəsiyyəti. Qarabağ torpağı azad edildi. Bu qələbə sayəsində hörmətli Prezidentimizin və əfsanəvi “dəmir yumruq” əməliyyatının komandanlığı altında ölkəmizin ərazi bütövlüyü bərpa edildi. Müzəffər Baş Komandanın qətiyyəti, sarsılmaz siyasi iradəsi və barışmaz mövqeyi sayəsində dünya bir daha Azərbaycan xalqının birliyinin, həmrəyliyinin, Azərbaycan dövlətinin gücünün və Silahlı Qüvvələrimizin yenilməzliyinin şahidi oldu.
Hörmətli Prezidentimizin beynəlxalq arenadakı informasiya və Diplomatik müharibədəki misilsiz uğuru 44 günlük Vətən müharibəsində mübahisəsiz Qələbənin qazanılmasında həlledici rol oynadı. Bu qələbə həm də son 200 ildə Azərbaycana və Türkiyəyə düşmən mövqelər tutan, ərazi iddiaları irəli sürən təcavüzkar Ermənistan və onun havadarları üzərində tarixi qələbə idi. Azərbaycan xalqının qürur mənbəyi olan bu qələbənin böyüklüyünü və sevincini sözlə ifadə etmək mümkün olmadığı kimi, onun siyasi, hüquqi, tarixi, iqtisadi, etnomədəni və geosiyasi əhəmiyyəti ölçülə bilməz.
Biz bütün bunları əks etdirərək, Vətən müharibəsinin 44 günü ərzində baş verənləri təhlil etməklə yanaşı, şəhid və veteranlarımızla birlikdə döyüşən erməni xalqının, onun qəhrəman Milli Ordusunun, Azərbaycan xalqının qiymətli liderinin misilsiz qüdrətini və fədakarlığını bir daha dərk edir və qürur duyuruq. Həyatlarını ölkənin hər qarışına həsr etdilər.
Zərinə Hümbətova
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti tələbəsi,
YAP üzvü, Nəsimi Rayon Gənci